Het loslaten van je angsten
Laat je angsten los en de wereld ligt voor je open. Een kreet die wel eens wordt gebruikt om aan te geven dat de beperkingen die je ervaart vrijwel altijd bij jezelf liggen.
Eerst een korte uitleg over ons brein. Het menselijk brein bestaat uit drie delen; de neocortex (leren, geheugen, taal), het limbisch systeem (intuïtie, voelen) en het instinctieve brein, ook wel het oerbrein of reptielenbrein genoemd. Het reptielenbrein is het oudste deel van onze hersenen en bepaalt voor een groot deel onze emoties en werkt met instinct. Zoals de naam al zegt is het “dierlijk” en voornamelijk bezig met overleven.
Je zou verwachten dat in onze huidige tijd het instinctieve brein een steeds minder belangrijke functie heeft en met name de neocortex en het limbisch systeem de overhand hebben. Niets blijkt echter minder waar. Het instinctieve brein is continue alert op mogelijk gevaar en zorgt er ook in de huidige tijd voor dat we wanneer dit nodig is snel kunnen reageren door bijvoorbeeld te vechten of te vluchten. Het gevaar van bijvoorbeeld een overval door een roofdier heeft hierbij plaatsgemaakt voor nieuwe bronnen van dreiging. Enkele voorbeelden van “nieuwe-tijds” dreigingen zijn eenzaamheid, gebrek aan erkenning, financiële zorgen of bijvoorbeeld je gezondheid. De neocortex zou hier de tegenhanger moeten zijn die ervoor zorgt dat we niet één grote speelbal worden van onze instincten, echter in de praktijk blijkt het instinctieve brein regelmatig te domineren. En hoe drukker het leven en hoe groter de stress, des te meer invloed zal het instinctieve brein uitoefenen op wat je doet.
Vanuit onze opvoeding, maar ook door alle invloed van de media wordt ons daarnaast continue ingeprent dat we voorzichtig moeten zijn, logisch moeten nadenken, risico’s moeten mijden… het lijstje kan nog worden aangevuld met honderden items. Maar wanneer we dieper gaan kijken, hebben we het hier dan niet allemaal over beperkende en controlerende gedachten vanuit schaarste, oftewel een perfecte motivatie om maar vooral in dat bestaande patroon te blijven zitten? Alles wat nieuw is wordt tenslotte door het instinctieve brein als onbekend en dus onveilig ervaren, wat betekent dat we veelal volledig onbewust gaan voor voorspelbaar en hiermee dus zogenaamd veilig gedrag. Het instinctieve brein is dus eigenlijk de rem op onze ontwikkeling in de breedste zin des woord en zorgt ervoor dat we vanuit schaarste blijven handelen en de veilige (lees: bekende) omgeving blijven opzoeken, mede gevoed door alle prikkels die op ons afkomen vanuit onze omgeving en de media.
Je kunt je afvragen wat het probleem is van het handelen vanuit ons instinctieve brein. Het heeft ons in het verleden tenslotte toch ook altijd geholpen te overleven? Honderden jaren terug was dit inderdaad juist, maar in onze huidige tijd wordt een groot deel van onze problemen juist veroorzaakt door de geconditioneerde reflexen vanuit het instinctieve brein. De voorbeelden zijn divers; het mopperen op anderen, snoepen (suikers), het hangen voor de televisie maar bijvoorbeeld ook het gebruik van de auto (gemak) of zelfs het bezoeken van een pornosite. Samenvattend kan je stellen dat vrijwel alle acties vanuit het instinctieve brein zijn gericht op korte-termijn resultaat en altijd reactief zijn vanuit een bepaalde onderliggende emotie. Gevolgen van het continue gehoor geven aan het instinctieve brein in onze huidige tijd zijn overgewicht, een burn-out, beperkende gedachten over jezelf maar bijvoorbeeld ook de grote hoeveelheid relaties die kapotlopen.
Hoe kunnen we dit nou veranderen zou je denken? Uiteraard lukt het niet om in één keer het roer in zijn geheel om te gooien. En ook nu heeft het instinctieve brein nog steeds zijn goede kanten en kan ervoor zorgen dat we in een noodsituatie op basis van onze instincten snel reageren en bijvoorbeeld een extreme krachtinspanning kunnen leveren, of kunnen vluchten uit een situatie waar we dit anders voor onmogelijk hadden gehouden.
Om los te komen uit onze vaste patronen en onze beperkende gedachten is het allereerst belangrijk dat we ze gaan zien, gaan leren herkennen. Bewustwording van, en de manieren waarop we continue verleid worden om vanuit ons instinctieve brein te reageren. Vervolgens is het belangrijk om hierbij onderscheid te gaan maken, oftewel continue kritisch naar onszelf te kijken en te kijken of bepaald gedrag ons nog dient of juist tot last is. Wat we eigenlijk leren doen is onze neocortex inzetten als tegenwicht voor het instinctieve brein. En wanneer we in staat zijn om de signalen te herkennen, waarom ook niet het limbisch systeem inzetten als tegenwicht?
Eigenlijk hebben we alles in huis, het is de gemakzucht van de mens die er vaak voor zorgt dat we er geen gebruik van maken. Zijn we echter in staat om de omslag te maken, dan verdwijnen langzaamaan de angsten en beginnen we te denken in mogelijkheden. Net als met alles ligt de oplossing in het loslaten van de weerstand. Het begrijpen dat de dingen zo werken, niet in de weerstand schieten maar accepteren om het vervolgens anders te gaan doen. Met kleine stapjes vooruit en hierbij ervaren en dus ook ons instinctieve brein leren te vertrouwen op een nieuwe manier van leven waarbij de neocortex en het limbisch systeem meer bepalend gaan zijn in wat we doen.
Uiteindelijk zal blijken dat zelfs onze neocortex het helemaal mis kan hebben aangezien alles wat we leren, denken en interpreteren, wordt gedaan vanuit onze eigen belevingswereld en die van de mensen om ons heen. Wanneer we zelfs dat leren loslaten en steeds meer gaan vertrouwen op het limbisch systeem, kunnen we van daaruit contact leren maken met onze innerlijke bron en uiteindelijk de Universele bron. Een levenswerk waar we bewust of onbewust allemaal mee bezig zijn en waar we uiteindelijk in dit leven of een volgend leven allemaal in zullen gaan slagen.